رأی غیابی و واخواهی در قانون آیین دادرسی کیفری

بر اساس ماده ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری به جز جرایمی که جنبه حق اللهی دارند در سایر جرایم چنانچه متهم یا وکیل او در جلسات دادگاه حاضر نشوند دادگاه رای غیابی صادر می کند. منظور از جرایم حق اللهی جرایمی است که مجازات آن ها بر اساس حدود الهی تعیین می شود مانند شرب خمر، زنا، لواط و مساحقه است.

مطابق همین ماده متهم از زمان ابلاغ بیست روز برای واخواهی فرصت دارد. واخواهی در همان دادگاه صادرکننده رای باید انجام گیرد. چنانچه در این مهلت واخواهی صورت نگیرد حکم قابل تجدیدنظر یا فرجام است. البته بر اساس این ماده مهلت واخواهی برای افراد خارج از کشور ۲ ماه است.

مطابق تبصره یک همین ماده اگر متهم در دادگاه حاضر شود و بعد بدون عذر موجه غائب شود حکم صادره از طرف دادگاه حضوری تلقی می شود و نه غیابی.

همچنین بر اساس تبصره دو ماده فوق پس از انقضای مهلت واخواهی و تجدیدنظر حکم دادگاه به اجرا گذاشته می شود. اما چنانچه رای دادگاه ابلاغ واقعی نشده باشد متهم از زمان اطلاع بیست روز برای واخواهی فرصت دارد.

طبق تبصره سه ماده ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری در جرایمی که جنبه حق اللهی دارند چنانچه مجرمیت متهم اثبات نشود و حضور متهم در دادگاه جهت تحقیق ضروری نباشد دادگاه می تواند بدون حضور متهم رای برائت صادر کند.

ماده قانونی رای غیابی و واخواهی در قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری در تمام جرایم، به استثنای جرایمی که فقط جنبه حق‌اللهی دارند، هرگاه متهم یا وکیل او در هیچ‌یک از جلسات دادگاه حاضر نشود یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشد، دادگاه پس از رسیدگی، رأی غیابی صادر می‌کند. در این‌صورت، چنانچه رأی دادگاه مبنی بر محکومیت متهم باشد، ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ واقعی، قابل واخواهی در همان دادگاه است و پس از انقضای مهلت واخواهی برابر مقررات حسب مورد قابل تجدیدنظر یا فرجام است. مهلت واخواهی برای اشخاص مقیم خارج از کشور، دو ماه است.

تبصره ۱- هرگاه متهم در جلسه رسیدگی حاضر و در فاصله تنفس یا هنگام دادرسی بدون عذر‌موجه غائب شود، دادگاه رسیدگی را ادامه می‌دهد. در این‌صورت حکمی که صادر می‌شود، حضوری است.

تبصره ۲- حکم غیابی که ظرف مهلت مقرر از آن واخواهی نشود، پس از انقضای مهلت های واخواهی و تجدیدنظر یا فرجام به اجراء گذاشته می شود. هرگاه حکم دادگاه ابلاغ واقعی نشده باشد، محکومٌ علیه می تواند ظرف بیست روز از تاریخ اطلاع، واخواهی کند که در این صورت، اجرای رأی، متوقف و متهم تحت الحفظ به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم اعزام می شود. این دادگاه در صورت اقتضاء نسبت به أخذ تأمین یا تجدیدنظر در تأمین قبلی اقدام می کند.

تبصره ۳- در جرایمی که فقط جنبه حق‌اللهی دارند، هرگاه محتویات پرونده، مجرمیت متهم را اثبات نکند و تحقیق از متهم ضروری نباشد، دادگاه می‌تواند بدون حضور متهم، رأی بر برائت او صادر کند.

ماده ۴۰۷- دادگاه پس از واخواهی، با تعیین وقت رسیدگی طرفین را دعوت می­کند و پس از بررسی ادله و دفاعیات واخواه، تصمیم مقتضی اتخاذ می‌نماید. عدم حضور طرفین یا هر یک از آنان مانع رسیدگی نیست.