بزه سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص در زمره جرایم قابل گذشت بوده و مشمول مرور زمان است.

تاریخ دادنامه قطعی :
۱۴۰۱/۰۶/۲۸

خلاصه جریان پرونده

متقاضی در اثر ارتکاب جرم گرفتن سند الزام اور از غیر رشید به لحاظ استفاده از سوی نفس برابر دادنامه مورخ ۱۴۰۱/۰۳/۲۱-شعبه که در مقام تایید دادنامه مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۲۲-شعبه اصدار یافته محکومیت قطعی کیفری حاصل و اینک خواستار تجویز اعاده دادرسی به جهت قابل گذشت بودن موضوع وفق ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ، عدم امکان تعقیب کیفری به لحاظ تاخیر در اعلام شکایت ۱۳۹۹/۰۳/۲۲ فوت مورث در تاریخ ۱۳۹۸/۰۸/۰۲ برابر ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی و نیز جوابیه های پزشکی قانونی گردیده است . محتویات پرونده های واصله به خلاصه حاکی است: شاکیان اقایان ۱-ف. ا. س. ۲-ف. ت. با وکالت خانم م. ز. ع. شکایتی علیه خانم ۱-س. م. ت. ۲-اقای د. م. د. دائر بر کلاهبرداری تقدیم دادسرای شعبه نمود و اظهار می دارند مورث موکلین مرحومه ث. س. در تاریخ ۱۳۹۸/۰۸/۰۲ فوت ولی اسناد مالکیت پلاک های ثبتی ۳۵۲ و۳۵۶ و ۳۵۸ و ۳۵۹ همگی بنام د. م. د. و با همراهی خانم س. م. ت. براساس وکالت نامه ای که از مرحوم داشته اند انتقال یافته است.لذا به لحاظ ضعف نفس مورث مبادرت به گرفتن وکالت نامه و بردن مال او نموده اند. در تعاقب امر تحقیقات مقدماتی و پلیس از طرفین و مطلعین اغاز گزارش نهایی از سوی پلیس اگاهی تهیه ، شعبه شانزدهم بازپرسی تحقیقات تکمیلی را معمول و النهایه مبادرت به صدور قرار منع پیگرد به شماره ی مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۲۹ بدین شرح می نماید. ( برگ ۱۳۲ پرونده ) : در خصوص شکایت۱. ف. ا. س. پ. فرزند ن. ۲.ف. ت. فرزند ف. م. ز. ع. علیه۱.سیدمحبوبه ت. فرزند س. ب. ع. ز. ۲.د. م. د. فرزند ن. با وکالت م. د. بر۱.گرفتن سندبا سواستفاده از ضعف نفس ۲.کلاهبرداری موضوع ۴واحد پلاک ثبتی ۳۵۲٫۳۵۶٫۳۵۸و۳۵۹ محتویات پرونده شامل:۱.اظهارات گواه۲.دفاعیات متهمین۳.اقرارنامه ۹۸/۱۱/۱۸ ارائه شده توسط متهم ردیف دوم ۴.اظهارات پزشک معالج متوفی که همگی حکایت از عدم ضعف نفس متوفی دارد. فلذا به لحاظ عدم کفایت ادله اثباتی بر انتساب بزه های موصوف به متهمین مستندابه مواد ۲۶۵٫۲۶۷٫۲۷۰ و ۹۲ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات بعدی ، ۰ قرار منع تعقیب صادر و اعلام می دارد. قرار صادر شده پس از موافقت دادستان به طرفین ابلاغ می گردد. و ظرف مهلت ده روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در دادگاههای کیفری دو *است.
دراثر اعتراض شاکیان شعبه عهده دار رسیدگی شده و وفق دادنامه شماره مورخه ۱۳۹۹/۱۲/۰۲ مبادرت به صدور قرار جلب به دادرسی بدین ترتیب می نماید. ( برگ ۱۴۴ ) : درخصوص اعتراض اقایان ف. ا. س. پ. -ف. ت. باوکالت خانم م. ز. نسبت به قرار۹۹۰۶۰۰۷۱۷مورخ۱۳۹۹/۹/۲۹شعبه که به موجب ان در خصوص شکایت وی علیه اقای د. م. د. وخانم م. ت. د. بر کلاهبرداری به لحاظ عدم کفایت ادله اثباتی قرار منع تعقیب صادر شده است.دادگاه با بررسی اوراق پرونده و مداقه در محتویات ان صدور قرارمزبور را وفق مقررات قانونی وخالی از ایراد واشکال اساسی تشخیص و موارد ذکر شده در اعتراض را نیز در حدی که باعث نقض و بی اعتباری قرار باشد. نمی بیند لذا ضمن رد اعتراض قرار معترض عنه را به استناد ماده۲۷۳ قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۰۴ تایید و استوار می نماید.و اما درخصوص اعتراض شاکی نسبت به ان قسمت از قرار منع تعقیب فوق که در خصوص شکایت وی علیه متهمین فوق الذکر د. بر گرفتن سند با سواستفاده از ضعف نفس بلحاظ عدم کفایت ادله دروقوع جرم صادر شده دادگاه با توجه به کپی وکالتنامه واقرارنامه و گواهی انحصار وراثت وسند مالکیت بنام مورث وشکات وشهادت شهود ونحوه اظهارات متهم ردیف اول در اگاهی وسوابق کیفری وشغل ایشان ( دعانویسی ) وسن وسال وبیماری مورث مرحوم ث. س. پ. و گزارش مرجع انتظامی اعتراض شاکی را موجه دانسته مستندا به مواد ۲۷۴٫۲۷۵٫۲۷۶ از قانون ایین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ قرار جلب به دادرسی متهم صادر و اعلام می گردد. قرار صادره قطعی می باشد. ازاین رهگذر برای متهم قرار تامین صادر اخرین دفاع اخذ ، جلسه ی دادگاه در تاریخ ۱۴۰۰/۰۲/۲۱ تشکیل و منجر به صدور دادنامه مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۲۲ بدین شرح شرح می گردد. ( ۱۷۱ ) :به موجب قرارجلب به دادرسی بشماره دادنامه ۰مورخ۱۳۹۹/۱۲/۲که در اعتراض اقایان ف. ا. س. پ. وفره. ت. باوکالت خانم م. ز. نسبت به قرارمنع تعقیب شماره۹۹۰۶۰۰۷۱۷مورخ۱۳۹۹/۹/۲۹شعبه ازطرف این دادگاه صادر گردیده اقای د. م. د. فرزند ن. وخانم س. م. ت. فرزند س. م. متهم هستند به گرفتن سند الزام اور از غیر رشید مرحومه ث. س. پ. با سواستفاده از ضعف نفس که با توجه به شکات شکات وگواهی انحصار وراثت و کپی اسناد مالکیت ملکی اپارتمان ها کهبنام متهم ردیف اول صادر شده وکپی اقرار نامه عادی متوفی مبنی برصلح بلاعوض شش دستگاه اپارتمان به نام متهم وشهادت شهود مبنی بر اشتغال متهم به دعا نویسی وگزارش مرجع انتظامی ونحوه اظهارات متهم ودفاعیات غیرموجه وی که اعلام مرحوم گفتن که این ملکها رو بنام شما میزنم تادر راه هییت اقا ا. ح. ( ع ) مصرف شود. ودر دفترخانه روی وکالت نامه خودشان هم نوشتند که با رضایت این ملکها را بنام من میکنند ودفاعیات غیرموجه اقای م. ح. طبق لایحه پیوست بدین مضمون که متوفی شخص عاقل بالغ ورشید وباسواد بود ودلیلی بر غیر رشید بودن وی وجودندارد. واراده وخواست متوفی برانتقال املاک بنام موکل جهت امور خیریه بوده درحالیکه از نظر دادگاه صلح بلاعوض شش دستگاه اپارتمان به یک شخص عادی با وجود ورثه برای متوفی بدون عداوت ودشمنی بین مورث و ورثه هرچند عارضه غیر رشید بودن رسما از طریق مراجع ذی صلاح به اثبات نرسیده عمل حقوقی غرری وغیر عاقلانه بوده ومنطقا قابل پذیرش نمیباشد. واز قرائن وشواهد وامارات واظهارات شهود وگواهی پزشک متخصص مغز واعصاب بابت بیماری پارکینسون پیشرفته متوفی ص۳۱بزهکاری نامبرده ردیف اول محرز و مسلم است.دادگاه مستندا به ماده۵۹۶از قانون مجازات اسلامی کتاب۵درباب تعزیرات مصوب۱۳۷۵وبند ب ماده۱۸ومواد ۱۹-۳۷-۳۸-۷۰ازقانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۲ وماده۶ از قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب۱۳۹۹ حکم بر محکومیت متهم به پرداخت۸۰میلیون ریال جزای نقدی جایگزین شش ماه حبس تعزیری با احراز جهات تخفیف یعنی عدم سابقه کیفری صادرواعلام مینماید. وبا توجه به دفاعیات موجه اقای ب. ع. ز. وکیل خانم س. م. ت. وعدم انتقال سند ملک بنام متهم وعدم استفاده از وکالتنامه وابطال وکالتنامه بعد از فوت موکل دلیل کافی برتوجه اتهام نسبت به متهم وجود ندارد. مستندا به اصل ۳۷ از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده ۴ از قانون ایین دادرسی کیفری حکم بر برائت متهم صادر و اعلام می نماید. رای صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم محترم تجدیدنظر *می باشد.
با تجدیدنظرخواهی وکیل اقای د. م. د. شعبه عهده دار رسیدگی شده و پس از رفع نقایص و تکمیل تحقیقات توسط دادگاه بدوی برابر دادنامه شماره مورخ ۱۴۰۱/۰۳/۲۱ این گونه حکم می نماید. ( ۲۵۳ و ۲۵۴ ) : در خصوص تجدیدنظرخواهی اقای د. م. د. با وکالت اقای م. ح. نسبت به قسمتی از دادنامه شماره مورخ ۱۴۰۰/۲/۲۲ صادره از شعبه که به موجب ان تجدیدنظرخواه به اتهام اخذ سند از غیر ر. مرحومه خانم ث. س. پ. با سویاستفاده از ضعف نفس موضوع شکایت اقای ف. ا. س. پ. و ف. ت. با وکالت خانم م. ز. با احراز بزهکاری به پرداخت ۸۰ میلیون ریال جزای نقدی جایگزین شش ماه حبس تعزیری محکوم شده است.با توجه به محتویات پرونده شکایت شکات و اینکه مرحوم دارای بیماری پارکینسون و کهولت سن بوده و اینکه تجدیدنظرخواه با فریب اموال ( اپارتمانها ) شاکیه را تصاحب نموده و اینکه علیرغم اینکه اموال جهت صرف امور خیریه تحویل وی شده و حاضر به خرج کردن اموال در امور خیریه با نظارت معاون دادستان و امور سرپرستی نبوده که حکایت از سوی نیت وی بوده و اینکه نظریه پزشکی محترم قانونی مبنی بر اینکه بیماری پارکینسون در زمان حیات مرحومه موجب ضعف قوای ذهنی وی نشده با نوع اقدام وی و اوضاع و احوال موجود مطابقت ندارد. ومجازات تعیین شده نیز با توجه با تبدیل ان به جزای نقدی متناسب میباشد. نظر به اینکه تجدیدنظرخواه در محدوده تجدیدنظرخواهی ایراد و دفاع موثری که از جهات شکلی و یا ماهیتی مندرج در ماده ۴۳۴ قانون ایین دادرسی کیفری باشد. اقامه ننموده و از نظر این دادگاه ایضا دادنامه تجدیدنظر خواسته منطبق با موازین قانونی و دلایل موجود در پرونده اصدار یافته و ایرادی که موجب نقض باشد. مشهود نیست و به استناد بند الف ماده ۴۵۵ قانون ایین دادرسی کیفری ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه تجدیدنظرخواسته را تایید و ابرام می نماید. رای صادره قطعی است.
پرونده بیش از این حکایت موثر دیگری ندارد. بنابراین مراتب هییت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای ف. ا. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده درخصوص دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۰/۰۳/۲۱ تجدیدنظرخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رأی

از توجه به تاریخ فوت مورث شاکیان خصوصی مرحوم ث. س. پ. به تاریخ ۱۳۹۸/۰۸/۰۲ و توجها به تاریخ تسلیم شکایت وارثان متوفیه به تاریخ ۱۳۹۹/۰۳/۲۲-و با امعان نظر در حکم ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی دائر بر این که هر گاه متضرر از جرم قبل از انقضای مدت مذکور فوت کند ( یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم ) و دلیلی بر صرف نظر وی از طرح شکایت نباشد. ، هر یک از ورثه وی در مهلت شش ماه از تاریخ وفات حق شکایت دارد. و چون جرم موضوع ماده ی ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی متعاقب تصویب و اجرای قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹/۰۲/۲۳-در زمره جرایم قابل گذشت موضوع ماده ۱۰۴ و درنتیجه قانون مجازات اسلامی قرار یافته است.مشمول مرور زمان تعقیب واقع گردیده ازاین رو با انطباق درخواست مستدعی اعاده دادرسی با شق ج ماده ۴۷۴ قانون ایین دادرسی کیفری مستندا به ماده ۴۷۶ همان قانون رای بر تجویز اعاده دادرسی و رسیدگی مجدد در یکی از شعب همعرض دادگاه محترم صادرکننده رای مورد بحث و نیز توقف اجرای حکم وفق ماده ۴۷۸ قانون یادشده صادر و اعلام می دارد.
شعبه نوزدهم دیوان عالی کشور