شماره دادنامه قطعی :
۹۳۰۹۹۸۸۶۱۰۹۰۰۳۰۴
تاریخ دادنامه قطعی :
۱۳۹۴/۰۲/۱۴

رأی خلاصه جریان پرونده

خانم ف. ک. در تاریخ ۱۳۹۳/۴/۷ دادخواستی با وکالت آقای م. و. به طرفیت آقای م. ک. به خواسته طلاق تقدیم نموده که شعبه نهم دادگاه عمومی اراک تحت پرونده شماره ۱۳۹۳/۳۰۴ عهده دار رسیدگی شده است. وکیل خواهان در دادخواست تقدیمی توضیح داده که موکلش به موجب سند ازدواج شماره …. مورخ ۱۳۸۹/۹/۱۵ دفتر ازدواج شماره … حوزه ثبتی اراک با صداقیه ۴۱۴ سکه بهار آزادی و هزینه یک سفر حج عمره به عقد دائمی و رسمی خوانده درآمده است. نظر به اینکه زوج در حال حاضر مبتلا به بیماری هپاتیت B می باشد ادامه زندگی مشترک برای زوجه همراه با مخاطره است. فلذا به لحاظ تخلف زوج از بند ۳ شروط ضمن عقد تقاضای صدور حکم طلاق دارد خانم م.الف. ق. از ناحیه زوج اعلام وکالت می نماید. اولین جلسه رسیدگی دادگاه به تاریخ ۱۳۹۳/۶/۹ با حضور وکلای زوجین تشکیل می گردد. وکیل خواهان اظهار می دارد زوج مبتلا به بیماری صعب العلاج هپاتیت B می باشد با معرفی زوج به پزشکی قانونی این موضوع قابل اثبات است با توجه به تحقق بند سه شروط ضمن عقد خواستار طلاق هستیم. وکیل خوانده در مقام دفاع اظهار می دارد زوج در قسمت رنگ کاری کارخانه کار می کند و به همین جهت مقداری از آنزیم های چرب کبدی وی بالا رفته و با مراجعه به پزشک متخصص اعلام شده که هپاتیت زوج غیر فعال است و نیاز به هیچ گونه درمانی ندارد. نامبرده هیچ مشکلی برای ادامه زندگی مشترک جهت زوجه و بچه دار شدن ندارند. هپاتیت B خفته وی به هیچ وجه فعال نمی شود و در آینده مشکلی بوجود نمی آورد. ضمن اینکه هپاتیت B از بیماری های صعب العلاج محسوب نمی شود در گواهی پزشک متخصص آقای دکتر ز. خ. اعلام شده که زوج به علت افزایش آنزیم های کبدی و هپاتیت B به اینجانب مراجعه کرده است در بررسی های تکمیلی هپاتیت B ایشان غیر فعال بوده و نیاز به هیچ گونه درمانی ندارد و برای بچه دار شدن و ادامه زندگی هیچ مشکلی ندارد و جزو بیماری های صعب العلاج و یا غیر قابل علاج محسوب نمی گردد. در این مرحله دادگاه طی شرحی زوج را به پزشکی قانونی معرفی می نماید تا اعلام نمایند آیا هپاتیت دارد یا خیر؟ و اگر دارد قابل درمان است یا صعب العلاج می باشد. پزشکی قانونی در پاسخ مورخ ۱۳۹۳/۶/۱۵ اعلام نموده بر اساس گواهی پزشک متخصص معالج نامبرده، زوج مبتلا به بیماری هپاتیت B بوده است که در حال حاضر با توجه به آزمایشات تشخیصی بیماری وی خاموش می باشد و فعلاً نیازی به درمان خاصی ندارد. بیماری هپاتیت در صورت عدم کنترل بوسیله درمان طبی و یا عود بیماری و پیشرفت آن به سوی سرطان کبد صعب العلاج محسوب می گردد. دادگاه مبادرت به صدور قرار ارجاع امر به داوری نموده که پس از تعیین داوران و طی تشریفات، نظر آنها که مفاداً حکایت از عدم توفیق در برقراری صلح و سازش بین زوجین دارد، ارائه می شود. دادگاه ختم دادرسی را اعلام و با توجه به محتویات پرونده و اظهارات طرفین و احراز رابطه زوجیت و اینکه مساعی دادگاه و داوران در جهت ایجاد صلح و سازش مفید و موثر واقع نگردیده و زوجه و وکیل وی با اشاره به ابتلاء زوج به بیماری صعب العلاج هپاتیتB مدعی تخلف زوج از بند سه شروط ضمن عقد گردیده، ولی پس از معرفی زوج به پزشکی قانونی اعلام شده که وی مبتلا به بیماری هپاتیت B بوده که در حال حاضر با توجه به آزمایشات تشخیصی بیماری وی خاموش می باشد و فعلاً نیازی به درمان خاصی ندارد بنابراین ادعای خواهان را وارد ندانسته و طی دادنامه شماره ۸۱۷ مورخ ۱۳۹۳/۷/۸ حکم به بطلان دعوی زوجه صادر می نماید. پس از ابلاغ این رأی به وکیل زوجه، نامبرده مبادرت به تجدیدنظرخواهی نموده و در لایحه خود توضیح داده که زوج مبتلا به بیماری هپاتیت نوع B که یک عفونت حاد و جدی کبدی است می باشد. دلیل ابتلاء به این بیماری ویروسی است به نام HBV که این ویروس قابل سرایت به افراد دیگر از طریق خون و منی و یا سایر مایعات بدن می باشد. این بیماری عملکرد کبد را ضعیف نموده و موجب سرطان کبد می شود. هر چند پزشکی قانونی اعلام نموده که فعلاً این بیماری خاموش بوده و نیازی به درمان ندارد ولی بدین معنا نیست که قابل سرایت نباشد. کما اینکه به زوجه توصیه شده در رابطه خود با زوج از وسایل پیش گیری استفاده نماید. تقاضای ارجاع مجدد موضوع به پزشکی قانونی را دارد. وکیل زوج نیز طی لایحه ای به موارد مطروحه در لایحه تجدیدنظرخواه پاسخ می دهد. دادگاه تجدید نظر استان بدواً زوج را به پزشکی قانونی معرفی می نماید تا اعلام نمایند آیا بیماری زوج قابلیت انتقال به زوجه را دارد یا خیر؟ و آیا در حال حاضر این بیماری جزو بیماری های صعب العلاج می باشد یا خیر؟ پزشکی قانونی در پاسخ مورخ ۱۳۹۳/۹/۲۴ اعلام نموده که بیماری هپاتیت B از راه خون و تماس جنسی منتقل می شود. در صورت استفاده از وسایل محافظت کننده انتقال از راه جنسی قابل پیشگیری است. در ضمن چنانچه مبتلا به فاز حاد بیماری شود صعب العلاج محسوب می گردد. شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان مرکزی به موضوع رسیدگی و پس از وصول پاسخ پزشکی قانونی و ملاحظه لوایح وکلای طرفین ختم دادرسی را اعلام و تجدیدنظرخواهی وکیل زوجه نسبت به دادنامه شماره ۸۱۷ مورخ ۱۳۹۳/۷/۸ شعبه نهم دادگاه عمومی اراک را وارد ندانسته و طی دادنامه شماره ۱۱۰۵ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۱۱ رأی تجدیدنظرخواسته را تأیید می نماید. این رأی در تاریخ ۱۳۹۳/۱۰/۲۳ به وکیل زوجه ابلاغ گردیده و نامبرده در مهلت مقرر قانونی اعتراض و دادخواست فرجامی خود را نسبت به دادنامه اخیر تقدیم نموده که پس از ثبت و تبادل لوایح جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است. گزارش پرونده و لایحه فرجامی هنگام شور قرائت می شود. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای مسعود کریمپور نطنزی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجام خواهی خانم ف. ک. با وکالت آقای م. و. نسبت به دادنامه شماره ۱۱۰۵ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۱۱ شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان مرکزی که در مقام تأیید دادنامه شماره ۸۱۷ مورخ ۱۳۹۳/۷/۸ شعبه نهم دادگاه عمومی اراک اصدار گردیده و متضمن حکم به بطلان دعوی زوجه فرجامخواه به خواسته طلاق است، وارد و موجه بنظر می رسد. زیرا زوجه و وکیل وی در دادخواست تقدیمی و مراحل دادرسی و لوایح ارائه شده با اشاره به ابتلاء زوج به بیمای صعب العلاج هپاتیت B مدعی تحقق بند سوم شروط ضمن عقد گردیده و خواستار صدور حکم طلاق شده و محکمه با توجه به محتویات پرونده و اظهارات و مدافعات طرفین و اخذ نظریه داوران و ملاحظه پاسخ های پزشکی قانونی و گواهی پزشک معالج با این استدلال که بیماری زوج به هپاتیت B از نوع بیماری خاموش بوده و فعلاً نیازی به درمان خاصی ندارد، ادعای خواهان را مبنی بر تحقق شرط ضمن عقد وارد ندانسته و حکم بر بطلان دعوی زوجه صادر نموده است. درحالیکه اولاً: در بند سوم شروط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج که به امضاء زوجین رسیده قید گردیده: “ابتلا زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد” ثانیاً: پزشکی قانونی در نظریه نخست خود به تاریخ ۱۳۹۳/۶/۱۵ اعلام نموده بر اساس گواهی پزشک متخصص معالج نامبرده وی مبتلا به بیماری هپاتیت B بوده که در حال حاضر با توجه به آزمایشات تشخیصی بیماری زوج خاموش می باشد و فعلاً نیازی به درمان خاصی ندارد. بیماری هپاتیت در صورت عدم کنترل بوسیله درمان طبی و یا عود بیماری و پیشرفت آن به سوی سرطان کبد صعب العلاج محسوب می گردد. پزشکی قانونی در نظریه بعدی خود به تاریخ ۱۳۹۳/۹/۱۴ اعلام نموده که بیماری هپاتیت B از راه خون و تماس جنسی منتقل می شود. در صورت اسفاده از وسایل محافظت کننده انتقال بیماری از راه جنسی قابل پیش گیری است. چنانچه مبتلا به فاز حاد بیماری شود صعب العلاج محسوب می گردد با این اوصاف اولاً: ابتلاء زوج به بیماری هپاتیت B محرز است. ثانیاً: این بیماری قابل سرایت به زوجه از طریق رابطه زناشویی می باشد ثالثاً :پزشکی قانونی فعلاً بیماری را در مرحله خاموشی توصیف نموده و در صورت فعال شدن و حاد شدن که آن را منتفی ندانسته بیماری صعب العلاج محسوب می گردد. در چنین شرایطی چنانچه زوجه بخواهد بدون استفاده از وسایل پیش گیری بمنظور بچه دار شدن با زوج رابطه زناشویی برقرار نماید. حسب گواهی پزشکی قانونی انتقال بیماری به زوجه قطعی است و همین امر برای سلامتی زوجه که تمایل به داشتن فرزند دارد مخاطره آمیز خواهد بود و مصداق تحقق بند سه شروط ضمن عقد خواهد بود. بنابراین دادنامه فرجامخواسته به لحاظ عدم مطابقت با دلالت محتویات پرونده و مغایرت آن با موازین قانونی مخدوش بوده و مستنداً به بند ۲ ماده ۳۷۱ قانون آئین دادرسی مدنی نقض می شود و رسیدگی مجدد به استناد بند ج ماده ۴۰۱ همان قانون به شعبه هم عرض دادگاه صادر کننده رأی منقوض ارجاع می گردد.
شعبه ۸ دیوان عالی کشور – رئیس و مستشار و عضو معاون
حسن عباسیان – مسعود کریم پور نطنزی – جعفر پور بدخشان