-اگر دادگاه انقلاب یک مجموعه قضایی با صلاحیت استانی است در صورت اختلاف بین این دادگاه و دادگاه های عمومی طبق ماده ۲۸ ق.آ.د.م حل اختلاف با دیوان عالی کشور می باشد؟

۱۴۰۰/۰۵/۱۷

۷/۱۴۰۰/۵۳۳
شماره پرونده: ۵۳۳-۱۶۸-۱۴۰۰ ک

استعلام:
طبق ماده ۲۹۷ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه انقلاب اسلامی در مرکز هر استان و به تشخیص رئیس قوه قضاییه در حوزه قضایی شهرستان ها تشکیل می شود و طبق ماده ۳۳۸ همان قانون، در حوزه هایی که شعب متعدد دادگاه تشکیل می شود، ارجاع پرونده با رئیس حوزه قضایی است. طبق تبصره ذیل ماده ۲۹۷ قانون مذکور، مقررات دادگاه کیفری یک در دادگاه انقلاب در مواردی که با تعدد قاضی رسیدگی میشود جاری است.
۱ -آیا دادگاه انقلاب به عنوان یک مجموعه قضایی است؟
۲ -اگر دادگاه انقلاب یک مجموعه قضایی با صلاحیت استانی است در صورت اختلاف بین این دادگاه و دادگاه های عمومی طبق ماده ۲۸ ق.آ.د.م حل اختلاف با دیوان عالی کشور می باشد؟
۳ -در صورت استانی بودن دادگاه انقلاب، رئیس حوزه قضایی شهرستان نمی تواند رئیس این مجموعه باشد و باید سرپرستی این مجموعه اعم از ارجاع پرونده و سایر مسؤلیتهای مدیریتی با رئیس خود مجموعه باشد و اگر این مجموعه به عنوان شعبی از محاکم عمومی است، مانند محاکم عمومی یعنی پرونده هایی که با تعدد قاضی رسیدگی میشود باید توسط رئیس کل یا معاون وی ارجاع شود و پرونده هایی که بدون تعدد است را رئیس دادگستری هر شهرستان ارجاع کند و در صورتی که این مجموعه وفق ماده فوق الذکر صلاحیت استانی دارد لازم است ابلاغهای قضایی و کارگزینی نیز مثل دادگاه تجدیدنظر و کیفری یک استانی باشد.

پاسخ:
به موجب ماده ۲۹۴ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ ،دادگاه های کیفری به دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه نظامی تقسیم میشوند و مطابق ماده ۲۹۷ قانون یاد شده، دادگاه انقلاب در مرکز هر استان و به تشخیص رئیس قوه قضاییه در حوزه قضایی شهرستانها تشکیل میشود؛ مع الوصف استقرار آن در مرکز استان و ایجاد صلاحیت استانی برای این دادگاه، به معنای خروج آن  از تشکیلات قضایی شهرستان مرکز استان نیست و مطابق ماده ۱۲ قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب اصلاحی ۱۳۸۱/۷/۲۸ و تبصره ۷ ماده ۲۰ این قانون، رئیس کل دادگاه های شهرستان مرکز استان بر دادگاه های نخستین مستقر در مرکز استان ریاست و نظارت اداری دارد، ولو آنکه حوزه صلاحیت دادگاه های مذکور، نظیردادگاه کیفری یک مستقر در شهرستان مرکز استان فراتر از حوزه قضایی شهرستان باشد؛ همچنین است در مورد دادگاه های کیفری یک و دو تهران در خصوص جرایم افراد موضوع مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ قانون آیین دادرسی
کیفری مصوب ۱۳۹۲ که دارای صلاحیت کشوری یا استانی اند. بنابراین مطابق ماده ۳۳۸ قانون یادشده، در حوزه هایی که شعب متعدد دادگاه تشکیل میشود، ارجاع پرونده با رئیس حوزه قضایی است و چون دادگاه انقلاب، دادگاه نخستین محسوب میشود، با لحاظ تبصره ماده ۲۹۷ این قانون و مواد ۱۲ و تبصره ۷ ماده ۲۰ قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب اصلاحی۱۳۸۱/۷/۲۸ ،در شهرستان مرکز استان، رئیس کل دادگاه های شهرستان مرکز استان و در شهرستان غیر مرکز استان، رئیس دادگستری شهرستان، ارجاع پرونده به دادگاه انقلاب را به عهده دارد و رسیدگی دادگاه انقلاب با قاضی واحد یا تعدد قاضی، تأثیری در امر ارجاع و تغییر مقام ارجاع ندارد.

روح اله رئیسی
معاون اداره کل حقوقی قوه قضاییه