تفاوت بطلان با ابطال چیست ؟ آیا ابطال با بطلان از منظر حقوقی با یکدیگر متفاوت هستند ؟

برای پاسخ به این سوال در ابتدا باید عبارات بطلان و ابطال را تعریف نمود. همچنین مفهوم لغوی و اصطلاحی آنها مورد بررسی قرار گیرد تا تفاوت آنها مشخص شود . در ادامه با وکیل شاه مرادی همراه باشید…

بطلان چیست ؟

بطلان در لغت به معنای فاسد شدن ، ضایع شدن و از کار افتادن است  به فاسد کردن چیزی یا ازاله آن بطلان گفته می شود. چه آن چیز حق باشد چه باطل .
معنای اصطلاحی بطلان با معنای لغوی آن تفاوت چندانی ندارد. از منظر اصطلاحی بطلان در مقابل صحت قرار می گیرد. که در معنای حقوقی به معنای بی اثری عمل حقوقی اطلاق می گردد .
برخی از اساتید علم حقوق بطلان را چنین تعریف کرده اند : بطلان وضعیت قراردادی است که در عالم خارج وجود و اثری ندارد .
استاد فرزانه حقوق مرحوم دکتر ناصر کاتوزیان نیز بطلان را چنین تعریف نموده اند : بطلان حالتی است که در آن عقد وجود حقوقی پیدا نمی کند. خواه در نتیجه واقع نشدن تراضی یا بدون موضوع بودن آن و خواه به دلیل منع قانون از نفوذ تراضی نامشروع که در واقع این حالت ضمانت اجرای قواعدی است. که در قوانین برای انعقاد و اعتبار عقد مقرر شده است .

ابطال چیست ؟

معنی لغوی ابطال همانند معنی بطلان است و هر ۲ کلمه از ریشه بطل به معنی انجام کار باطل است .
ابطال عملی است که به صورت صحیح واقع شده و بر خلاف بطلان آن عمل از ابتدا و از آغاز باطل نبوده است .
برخی از حقوقدانان ابطال را چنین تعریف نموده اند : ابطال به معنای از درجه اعتبار ساقط کردن ، نابود کردن ، از کار انداختن عمل یا واقعه حقوقی و هر چیزی که دارای ارزش حقوقی معنا شده باشد 

 نکات مهم تفاوت بطلان با ابطال

ابطال عمل حقوقی که در ابتدا صحیح بوده ، نیاز به حکم قانونی خاص دارد و لازم است که مجوز ابطال در هر مورد خاص توسط قانونگذار صادر شده باشد. چرا که به موجب اصل لزوم قراردادها نمی توان هر معامله ای را قابل ابطال دانست .

مقام قضایی نمی تواند رأساً و بدون درخواست ذینفع اقدام به ابطال قرارداد نماید. بدیهی است برای صحت ابطال معاملات ، رای دادگاه ضروری است. به عبارت دیگر ، ثبوت این حق ( ابطال ) با اراده ذینفع حاصل می گردد. اما از آنجایی که ابطال معامله حق ذینفع است. می بایست این حق نزد مرجع قضایی اثبات و احراز گردد .

رای دادگاه در خصوص ابطال قرارداد یا معاملات جنبه اعلامی دارد نه انشایی .