موسسه حقوقی و داوری عدل پویان زرین قبول انواع پرونده های حقوقی و داوری
رسیدگی فوری موضوع ماده ۵ قواعد مرکز، اساسا تفاوت ماهوی با رسیدگی های عادی داوری ندارد. مهمترین خصیصه ای که آن را از رسیدگی های عادی متمایز می کند، همان سرعت در رسیدگی است. در صورت توافق طرفین یا موارد فوری استثنایی، جریان رسیدگی به صورت فوری خواهد بود. به منظور تسریع در رسیدگی، مواعد مندرج در قواعد کوتاه خواهد شد و توافق طرفین برای رسیدگی با سه داور، نادیده گرفته می شود.
سرعت بالای رسیدگی (صدور رای ظرف ۶ ماه)، در هیچ حالتی نمی‌تواند خدشه‌ای به اصول رسیدگی و داوری وارد نماید. بنابراین، رسیدگی فوری، همان رسیدگی معمول داوری است، با سرعت بالاتر.
لازم به توضیح است که در مرکز منطقه‌ای داوری تهران، رسیدگی فوری، هزینه بیشتری برای طرفین نخواهد داشت و تعرفه‌ها همان تعرفه‌های عادی مرکز خواهد بود.
تفاوت داوری اضطراری با رسیدگی عادی
برخلاف آنچه که در رسیدگی فوری بیان شد، داوری اضطراری، اساسا رسیدگی به معنی حقوق داوری نیست و صرفا اقدام موقت اضطراری است. ماده ۲۷ قواعد مرکز هر یک از طرفین می توانند «پیش از تشکیل دیوان داوری»، درخواست اقدام موقت اضطراری نماید. منطق این ماده نیز مشخص است. اگر دیوان داوری (داور یا داوران) تشکیل شده باشد، خود همان دیوان این اختیار را خواهد داشت که دستور اقدام موقت را صادر نماید. اما این ماده ناظر به زمانی است که دیوان داوری تشکیل نشده است و طرفین یا باید برای اقدام موقت به دادگاه مراجعه نمایند، یا باید صبر کنند تا دیوان داوری تشکیل شود. ناگفته پیداست که این فرآیند زمان بر بوده و با طبیعت اقدام موقت، سازگار نیست.
زمانی که اقدام موقت اضطراری مطابق بند ۲ ماده ۲۷ و ضمیمه الف قواعد تسلیم می شود، مرکز ظرف یک روز از تاریخ درخواست (به همراه پرداخت هزینه‌ها)، داور اضطراری را نصب می نماید. داور اضطراری منصوب شده، باید ظرف ۱۴ روز از تاریخ انتصاب، قرار یا رای خود را صادر نماید.
با در نظر گرفتن این توضیحات، ممکن است پس از شروع فرآیند داوری (دریافت درخواست داوری توسط مرکز) یا همزمان با آن، درخواست داوری اضطراری نیز انجام شود. داوری اضطراری و رسیدگی مرکز به صورت موازی ادامه خواهند یافت و به عبارت دیگر، قابل جمع خواهند بود. بنابر این، در صورتی که دعوا، شرایط ماده ۵ قواعد مرکز (یعنی رسیدگی فوری) را داشته باشد، و خواهان خواستار داوری اضطراری برای صدور دستور موقت را داشته باشد، هر دو مقرره مرکز منطقه‌ای داوری تهران، در یک داوری جمع خواهد شد.
نتیجه داوری اضطراری (یعنی اقدام موقت)، علی‌الاصول، ظرف ۱۴ روز از تاریخ درخواست به بار خواهد نشست. این در حالی است که اگر همان درخواست در رسیدگی فوری یا رسیدگی عادی ارائه شود، تا تشکیل دیوان داوری، استماع طرفین و اظهار نظر دیوان داوری در خصوص دستور موقت، عرفا بیش از ۲ الی ۳ ماه زمان نیاز خواهد بود. با توجه به اهمیت و اضطرار درخواست اقدام موقت، صرف این زمان بسیار طولانی و در مواردی، فاقد توجیه اقتصادی است.
در آخر، لازم به یادآوری است که برخلاف رسیدگی فوری که هیچگونه هزینه اضافی برای طرفین نخواهد داشت، داوری اضطراری، هزینه‌ای غیر قابل بازگشت علاوه بر هزینه‌های معمول دارد.
نتیجه
همانگونه که بیان شد، رسیدگی فوری و داوری اضطراری، کاملا با یکدیگر تفاوت دارند و عمده این تفاوت‌ها در موارد ذیل خلاصه می‌شود:
– رسیدگی فوری، همان رسیدگی عادی است با سرعت بالاتر؛ در حالی که داوری اضطراری، رسیدگی به معنای دقیق نیست و صرفا بررسی اجمالی برای صدور دستور موقت است.
– رسیدگی فوری، هزینه اضافی بر طرفین بار نمی‌کند؛ در حالی که داوری اضطراری، هزینه غیر قابل برگشتی علاوه بر هزینه‌های داوری بر طرفین بار می‌کند.
درخواست موقت اضطراری، ۱۴ روزه و درخواست موقت در رسیدگی فوری یا عادی، عرفا ۲ الی ۳ ماه زمان خواهد بود
